Najem okazjonalny jest rodzajem najmu lokalu mieszkalnego, który gwarantuje szczególne zabezpieczenie interesów właścicieli nieruchomości, a w szczególności skuteczniejszą ochronę ich własności.
Skorzystać z tej formy najmu mogą osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali.
W celu skutecznego zawarcia umowy najmu okazjonalnego, umowa właściciela z najemcą, oprócz standardowych zapisów, musi zawierać:
Właściciel, aby skorzystać z najmu okazjonalnego musi zgłosić zawarcie umowy naczelnikowi urzędu skarbowego. Ma na to 14 dni od rozpoczęcia najmu, jeżeli tego nie zrobi, to umowa zawarta pomiędzy stronami będzie zwykłą umową najmu.
Umowa najmu okazjonalnego może być zawarta wyłącznie na czas oznaczony, ale nie dłuższy niż 10 lat. Umowa najmu okazjonalnego lokalu wymaga zawarcia jej w formie pisemnej, w przeciwnym razie będzie nieważna.
(przy zwykłej umowie najmu lokalu, aby usunąć lokatora, koniecznym jest złożenie pozwu o tzw: eksmisję i przeprowadzenie, czasami długotrwałego i kosztownego, postępowania sądowego, ponadto, spora część lokatorów musi mieć zapewniony lokal socjalny. W przypadku najmu okazjonalnego nie ma konieczności składania pozwu o eksmisję, opróżnienie lokalu prowadzone jest na podstawie oświadczenie najemcy o poddaniu się egzekucji zaopatrzonego w klauzulę wykonalności).
Jeśli po zakończeniu umowy najmu, najemca nie ma zamiaru opuścić lokalu, właściciel ma znacznie ułatwioną drogę eksmisji najemcy. Po pierwsze wręcza mu na piśmie żądanie opróżnienia lokalu. Jeśli najemca w dalszym ciągu zajmuje lokal, to właściciel składa wniosek do sądu o nadanie klauzuli wykonalności dołączonemu do umowy o najem okazjonalny aktowi notarialnemu, w którym najemca dobrowolnie poddał się egzekucji. Procedura ta pozwala uniknąć, czasami długotrwałego procesu o „eksmisję w normalnym trybie”.